چطور بعد از تعطیلات احساس سرزندگی پیدا کنیم؟
توسط: Matt Plummer
همیشه به ما گفتن که تعطیلات یه فرصتی جادوییه برای اینکه با کسایی که دوستشون داریم ارتباط برقرار کنیم، غذاهای خوشمزه بخوریم، کنار آتیش گرم بشینیم و به همدیگه هدیه بدیم. اما برای بسیاری از ما، تعطیلات اون‌طور که انتظار داریم پیش نمی‌ره چون نمی‌دونیم چطور باید بین استراحت و بهره‌وری توازن ایجاد کنیم.
با اینکه برقراری چنین توازنی آسون نیست – مخصوصاً اگه اقوام سببی، همسر، دوستان یا حتی رئیس شما دیدگاه‌های خیلی متفاوتی نسبت به نحوه‌ی گذروندن تعطیلات داشته باشن – اما با استفاده از روش‌هایی می‌تونید در طول این تعطیلات به چیزی که نیاز دارید دست پیدا کنید. هیچ وقت دیر نیست.
آخرین هفته‌ی سال فرصتی طلایی برای استراحت، فکر کردن به سال گذشته و آماده شدن برای سال آینده فراهم می‌کنه. برای اینکه بفهمید چطور می‌تونید از این فرصت استفاده کنید و بین بهره‌وری و استراحت در تعطیلات تعادل ایجاد کنید، باید اول تمایل‌ها و گرایش‌های خودتون رو به خوبی بشناسید. افرادی رو که از تعطیلات‌شون استفاده‌ی مناسبی نمی‌کنن می‌تونیم به سه دسته تقسیم کنیم.
حالت پیش‌فرض شما برای گذراندن تعطیلات چیه؟
خوره‌ی تلویزیون: این دسته از افراد، بعد از ارسال آخرین ایمیل کاری، به طور کامل ارتباط‌شون رو با این فضا قطع می‌کنن و انگار که پریز رو از برق می‌کشن! تنها هدفشون برای تعطیلات اینه که هر چند فصل از سریال‌های تلویزیونی که دستشون می‌رسه رو ببینن – البته این بیشتر یه انگیزه‌ی اجباری و غیرداوطلبانه است، نه یه هدف. با اینکه این افراد انتظار دارن بعد از تموم شدن تعطیلات و این عدم فعالیتشون کاملاً شاداب و سرزنده شده باشن، اما در عوض اغلب احساس خستگی می‌کنن و آمادگی لازم برای ادامه‌ی فعالیت بعد از تعطیلات رو ندارن. اون‌ها معمولاً از خودشون می‌پرسن: «کل این مدت رو چیکار می‌کردم؟» و پاسخ به این سؤال براشون سخته.
چرا گذروندن تعطیلات به این سبک با اینکه خیلی لذت‌بخش به نظر می‌رسه اما احساس نارضایتی در پی داره؟ جواب: با اینکه شما نیاز دارید تا برای مدت مشخصی از فعالیت‌های کاری دور باشید اما بسیاری از نیازهای دیگه‌ای هم وجود دارن که در چند ماه اخیر بهشون توجهی نداشتید و صرفاً نشستن روی مبل و نداشتن هیچ نوع فعالیتی نمی‌تونه این نیازها رو برطرف کنه. شما به تعاملات اجتماعی معنادار (خیلی ببخشید ولی تماشا کردن فیلم با همسر جزو این تعاملات حساب نمی‌شه!) فعالیت‌های ورزشی و تفکر نیاز دارید.
خوره‌ی کار: این دسته از افراد در طول تعطیلات هم مشغول کار هستن. با اینکه از نظر فنی از کار دور می‌شن اما حتی هنگام خوردن وعده‌های غذایی و انجام سایر کارهای شخصی هم کار رو ول نمی‌کنن. مشکلی که اینجا به وجود میاد واضحه. تحقیقات نشون می‌ده که همه‌ی ما به استراحت و آرامش نیاز داریم. اگه این نیاز رو ندیده بگیریم، بدون شک خیلی طول نمی‌کشه که از پا دربیایم.
اگه انقدر واضحه که گذراندن تعطیلات به این سبک ایده‌ی خوبی نیست، پس چرا خیلی راحت می‌شه گرفتارش شد؟ قطعاً بعضی اوقات از کنترل ما خارجه: رئیس یا کسب‌وکار ما این الزام رو ایجاد می‌کنه. اما برای متخصصانی که همیشه سرشون شلوغه معمولاً یه دلیل قوی‌تری وجود داره. تعطیلات یه فرصتی رو فراهم می‌کنه که گذشتن از اون خیلی سخته: فرصت جبران عقب‌موندگی. در طول تعطیلات، برای افراد متخصص و به خصوص مدیران خبری از جلسه‌های پشت سر هم و سیل ایمیل‌ها، نامه‌ها و تقاضاها نیست. تحقیقات انجام شده توسط شرکت Bain & Company نشون می‌ده که اکثر مدیران فقط 7 ساعت در هفته برای انجام کارهای خودشون زمان دارن و حتی این زمان هم معمولاً به تکه‌های کوچک‌تر 20 دقیقه‌ای تقسیم می‌شه. وقتی زمان آزادی برای این افراد مهیا باشه که بتونن ایمیل‌ها و کارهای دیگه رو انجام بدن، خیلی سخته که در برابر این زمان مقاومت نشون بدن.
با اینکه کار کردن در طول تعطیلات باعث می‌شه استرس کوتاه‌مدت شما کاهش پیدا کنه اما از طرف دیگه، فرصت کاهش استرس بلندمدت رو از دست می‌دید. راجع بهش فکر کنید: کِی شده که یه هفته یا بیشتر از کار دور باشید و وقتی برگشتید سرکار هیچی رو از دست نداده باشید و کاری برای انجام دادن نمونده باشه؟
خوره‌ی تعطیلات: این افراد کسانی هستن که به کار کردن اعتیاد دارن و این گرایش‌ها رو وارد یه بافت دیگه می‌کنن؛ به جای اینکه از یه جلسه‌ی کاری به جلسه‌ی بعدی برن، در طول تعطیلات از یه مهمونی به مهمونی دیگه می‌رن. این‌ها کیلومترها و ساعت‌ها رانندگی می‌کنن تا تمامی اعضای خانواده رو که دعوتشون کردن ببینن و هیچ زمانی رو برای توقف، استراحت و تنها بودن اختصاص نمی‌دن. و در نهایت زمانی که نوبت به خودشون می‌رسه، اون‌قدر خسته‌اند که به جز غش کردن از فرط خستگی، کاری از دستشون بر نمیاد.
در بعضی موارد، این گرایش ممکنه به دلیل عدم تعریف شدن حد و حدودهای حریم شخصی به وجود بیاد («خیلی احساس گناه می‌کنم اگه به خاله مریم بگم امسال نمی‌تونم ببینمشون!»). در سایر موارد هم، افراد تمایلاتی که در محل کار بهشون عادت کردن رو وارد تعطیلات و سایر امور می‌کنن (این‌ها کسایی‌اند که اگه برن پاریس باید حتماً تک تک آثار موجود در موزه‌ی لوور رو ببینن). نتیجهی این نوع گرایش‌ها اینه که این افراد گرفتار موجی از مهمونی‌ها، هدیه دادنها و انواع مراسم‌ها می‌شن و ناگهان می‌بینن تعطیلات تموم شده و نه تنها استراحتی نداشتن بلکه خسته‌تر از قبل هم هستن.
به صورت آگاهانه رویکردی متوازن‌تر رو انتخاب کنید
چالشی که بعد از شناسایی گرایش‌هاتون وجود داره اینه که یه استراتژی برای رسیدن به مسیری سالم‌تر پیدا کنید. نکته‌های زیر می‌تونه بهتون کمک کنه:
- برای تعطیلات اهداف پایدار تعیین کنید: بیشتر متخصصانی که دارای عملکرد و بازدهی بالایی هستن، برای انجام کارهای مختلف ابتدا هدف تعیین می‌کنن. برای اینکه تعطیلات مفید و سالمی داشته باشیم، می‌تونیم از همین ابزار به نفع خودمون استفاده کنیم. توصیه می‌شه که برای میزان خواب، ورزش، کار و سایر مواردی که برای شما مهم هستن، اهدافی رو در قالب زمان‌هایی مشخص و شفاف تعیین کنید.
- زمان پردازش رو در اولویت قرار بدید: اگه شما هم مثل خیلی‌های دیگه سرتون شلوغه، احتمال زیاد هنوز وقت نکردید کارهای انجام شده در سال قبل رو به طور کامل پردازش و مرور کنید. عدم پردازش تجربیات مثل اینه که اینباکس مغزتون پر از نامه‌های ورودی بشه؛ این تجربیات باعث می‌شن که فشار مضاعفی به قوه‌ی شناختی شما وارد بشه و توانایی شما برای مواجهه‌ی موثر و آرام با تجربیات جدید رو کم می‌کنه. فرقی نمی‌کنه که این پردازش در قالب نشستن در یه جای ساکت به همراه یه مجله باشه یا در قالب یه مکالمه‌ی عمیق همراه با دوستان یا خانواده. چیزی که مهمه اینه که زمان بذارید و اینباکس ذهنی‌تون رو خالی کنید.
- برای سال بعد هدف‌گذاری کنید و به برنامه‌ریزی برای نحوه‌ی دستیابی به اهداف نسبت به خود هدف‌گذاری، زمان بیشتری رو اختصاص بدید: خیلی از افراد هدف‌هایی که برای سال بعد در ذهن دارن رو در همین تعطیلات تعیین می‌کنن اما داده‌ها نشون می‌ده که بیشتر این اهداف برآورده نمی‌شه. این باعث می‌شه که احساس ترس و اضطراب در افراد بروز پیدا کنه. یکی از راه‌هایی که احتمال دستیابی به اهداف رو افزایش می‌ده و موجب می‌شه که در تعطیلات آرامش داشته باشیم اینه که زمان مناسب و مشخصی رو به برنامه‌ریزی برای نحوه‌ی رسیدن به اهداف اختصاص بدیم. اگه برای اهداف‌تون برنامه‌ی اجرایی داشته باشید، احتمال کمتری داره که اهداف غیرواقع‌گرایانه تعیین کنید. «هفته‌ای سه روز قبل از رفتن سر کار و هر بار به مدت 20 دقیقه ورزش می‌کنم»؛ این هدف خیلی اثرگذار به نظر نمی‌رسه اما اگه هدف‌تون این باشه که «تا شهریور 5 کیلو وزن کم می‌کنم» احتمال بیشتری داره که به هدف مورد نظر برسید.
- سنت‌های تعطیلات رو ایجاد و حفظ کنید: سنت‌ها نوعی عادت هستن و ایجاد و اصلاح عادت‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل برای رسیدن به اهداف و افزایش بهره‌وری محسوب می‌شه. تعطیلات هم از این قضیه مستثنی نیست. ایجاد کردن سنت‌هایی معنادار، پربازده و آرامش‌بخش برای تعطیلات تضمین می‌کنه تا به کیفیت تعطیلاتی که مورد نظرمونه برسیم. همچنین، سنت‌های پربازده و آرامش‌بخش در تعطیلات به ما کمک می‌کنه تا در برابر نیازها و نظرات سایر افرادی که در زندگی ما هستن و ایده‌های خودشون رو برای نحوه‌ی گذروندن تعطیلات دارن از خودمون دفاع کنیم. به طور کلی مردم نمی‌تونن خیلی سریع در برابر سنت‌های حاکم بر تعطیلات عقب‌نشینی کنن.
برای بسیاری از متخصصین، تعطیلات فرصت بسیار خوبی برای استراحت و شاداب شدنه. قبل از اینکه سال جدید بیاید، از این فرصت نهایت استفاده رو ببرید.
